เงินเฟ้อ คือ สิ่งที่เกี่ยวข้องกับประชาชน ในประเทศไทยมีหน่วยงานที่ดูแล “เงินเฟ้อ” อยู่ 2 แห่ง คือ ธนาคารแห่งประเทศไทยและกระทรวงพาณิชย์ เพื่อดำเนินการตรึงภาวะเงินเฟ้อ ร่วมกันดูแลราคาสินค้าและบริการ และออกนโยบายเพื่อป้องกันราคาสินค้าที่สูงขึ้น การตีความหมายของ “เงินเฟ้อ” ก็สามารถบอกได้คร่าวๆ ว่าข้าวของต่างๆ ราคาแพงขึ้นมากหรือน้อยกว่าเดิมเพียงใด เงินเฟ้อส่งผลต่อชีวิตประจำวันของเราทั้งทางตรงและทางอ้อม
เงินเฟ้อ (Inflation) คือ ภาวะที่ราคาสินค้าและบริการเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ถ้าหาก “เงินเฟ้อ” สูงขึ้น ก็จะกระทบกับฐานะและความเป็นอยู่ของประชาชน สาเหตุของการเกิดเงินเฟ้อ มี 2 สาเหตุหลัก ดังนี้
1. ประชาชนมีความต้องการซื้อสินค้าและบริการที่สูงขึ้น (Demand-Pull Inflation)
2. ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น (Cost-Push Inflation)
เงินเฟ้อมีผลต่อประชาชนและภาพรวมของประเทศอย่างไร
– เงินเฟ้อที่เกิดจากความต้องการซื้อสินค้าที่สูงขึ้น และต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ส่งผลต่อรายจ่ายและค่าครองชีพที่สูงขึ้นด้วย
– เท่ากับว่าหากมี รายได้เท่าเดิม หนี้สินต่อเดือนเท่าเดิม แต่มีอัตราเงินเฟ้อสูงเพิ่มขึ้นก็เท่ากับว่าปีนั้นประชาชนมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น
– เมื่อสินค้าราคาเพิ่มขึ้น ก็เท่ากับว่า ต้นทุนเพิ่มขึ้น
– เมื่ออัตราเงินเฟ้อสูงมากขึ้น จนประชาชนซื้อของน้อยลง ธุรกิจต่างๆ ก็ไม่สามารถขายของได้ ทำให้การลงทุนชะลอออกไป การพัฒนาการผลิตของประเทศในระยะยาวก็ชะลอตามไปด้วย
– หากอัตราเงินเฟ้อสูงขึ้นเกินกว่าอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง จนเกิดปัญหาสะสมมาก ก็อาจจะเกิดเป็นปัญหาฟองสบู่ในสินทรัพย์ต่างๆ (Asset Price Bubble)
วิธีการแก้ปัญหาเงินเฟ้อ
การเกิด “เงินเฟ้อ” นั้นต้องมีการจัดการจากทีมจัดการการเงิน ทั้งธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) และกระทรวงพาณิชย์ ธปท. จะใช้เครื่องมือ “นโยบายการเงิน” ดูแลคาดการเงินเฟ้อ โดยมีคณะกรรมการนโยบายการเงิน ดูแลรักษาระดับของเงินเฟ้อผ่านเครื่องมือ 3 ประเภท ได้แก่

1. การดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องของสถาบันการเงิน (Reserve Requirement)
2. การทำธุรกรรมปรับสภาพคล่องผ่านการตลาดการเงิน (Open Market Operations)
3. หน้าต่างปรับสภาพคล่อง ณ สิ้นวัน (Standing Facilities)
คณะกรรมการนโยบายการเงิน (กนง.) จะประชุมกันปีละ 8 ครั้ง หรือ 6-8 สัปดาห์ เพื่อกำหนดนโยบายอัตราแลกเปลี่ยนที่เหมาะสม